Autor, choć studiował medycynę, nie porzucił zainteresowań artystycznych cechujących jego rodzinę. Początkowo, podobnie jak jego bohater, dr. Watson, czas dzielił między pacjentów i  literaturę.  Tytułowy bohater, mistrz obserwacji, logiki, dedukcji i diagnozy, to  najsłynniejszy detektyw świata literackiego.

Dr Watson relacjonuje owe niezwykłe przygody swego przyjaciela, genialnego detektywa amatora, który rozwiązuje najbardziej zagmatwane zagadki kryminalne, posługując się metodą wnikliwego rozumowania dedukcyjnego.

Sherlock Holmes pojawił się najpierw w powieściach kryminalnych, ale publikacja opowiadań przyniosła mu prawdziwy rozgłos.